Divertiküler Hastalık

Divertikül Nedir ?

Divertiküler Hastalık Nedir?

Bağırsak duvarının dışarıya doğru kesecik halinde çıkmasına Divertikül denir. Bağırsak kanalında çok sayıda divertikül olmasına da Divertikülozis denir. Divertiküller yemek borusundan başlayarak mide-bağırsak kanalının herhangi bir yerinde olabilir. Bu bölümde kolon (kalın bağırsak) divertikülleri anlatılacaktır.

Divertiküller gerçek ve yalancı olmak üzere iki çeşittir.

1. Gerçek divertiküllerde, bağırsak duvarının dışarıya doğru keseciklenen yerinde bağırsağın her üç tabakası da bulunur. Yani bağırsağın içini örten mukoza, ortadaki kas tabakası ve dış zar gerçek divertiküllerde mevcuttur.

   

   Divertikül

2. Yalancı divertiküllerde dışarıya doğru keseciklenen sadece mukozadır. Bu nedenle yalancı divertikül duvarı incedir. Kalın bağırsakta görülen divertiküllerin büyük bir kısmı yalancı divertiküllerdir.

   

   Yalancı Divertikül Oluşumu

Divertikülozis Nedir?

Kalın bağırsağın içini örten tabakanın dışarıya doğru keselenmesi ile divertikül oluşur. Bağırsak (barsak) duvarında gelişen bu küçük cepler, tüm kalın bağırsağı etkileyebilsede genellikle sigmoid kolon ve sol kolonu (kalın bağırsağın karın içinde sol tarafta kalan bölümü) tutar. Kesecikler, bağırsak duvarındaki zayıf noktalardan dışarıya doğru çıkar. Divertikülozis (divertiküler hastalık) bu ceplerin varlığını tanımlar.

Bağırsağın içten görünümü: Çok sayıda divertikül oluşumu (Endoskopi görüntüsü)

Divertikülozis Nasıl Gelişir?

Gerçek ve yalancı divertiküllerin oluşum şekilleri farklıdır. Gerçek divertiküller doğuştan itibaren mevcut olup bağırsağın tüm katmanlarını içerir. Gerçek divertiküller daha az sıklıkta görülür ve ender olarak sağlık sorunlarına neden olur.

Daha sık gözlenen yalancı divertiküllerin oluşumunu anlamak için sindirim işlevini ve bağırsak hareketlerinin oluşumunu hatırlamak gerekir. Alınan besinler, sindirilip emildikten sonra artıklar bağırsak içinde ilerler ve dışkı (gaita) kalın bağırsağın son kısmından (makattan / anüsten) vücudu terk eder. Dışkının kalın bağırsak içinde ilerlemesi bağırsak duvarındaki kas hareketleriyle sağlanır. Yenilen posalı (lifli) gıda ve içilen suyun bağırsak hareketleri üzerine etkisi vardır.

Günlük tüketilen posalı (lifli) gıda ve su miktarının azalması sonucunda dışkı kuru ve sert hale gelir. Bağırsak duvarındaki kaslar dışkı kitlesini ilerletebilmek için aşırı kasılmaya ihtiyaç duyarlar. Bu da lümen içi basıncı artırır ve bağırsak (barsak) duvarında kesecikler oluşur. Bu oluşan keseciklere divertikül denir. Bu şekilde oluşan kesecikler yalancı divertiküllerdir. Yalancı divertiküllerin gelişmesi uzun zaman içinde oluşur. Bunların gelişimi sırasında pek bir bulgu meydana gelmez.

Divertikülleri olan hastanın çoğu zaman bir sıkıntısı olmaz.

Bazen;

• Orta şiddette kramp tarzında ağrı
• Şişkinlik
• Kabızlık
• Diyare (ishal)
• Makattan kanama yapabilir.

Bunların gelişiminde bağırsak içindeki basınç artışının ve spazmların önemli rolü vardır.

Divertiküler Hastalık Bağırsağın Hangi Bölgesinde Gelişir?

Yemek borusundan başlayarak sindirim kanalının (mide-bağırsak kanalının) herhangi bir yerinde divertikül oluşabilir.

Sindirim Sistemi

Kalın bağırsak (kolon) çekum, çıkan kolon, transvers kolon, inen kolon, sigmoid kolon ve rektumdan oluşur.

Yalancı divertiküllerin %80-95’i sigmoid kolonda görülür. Sigmoid kolon karın bölgesi olarak sol kasık bölgesine uyan yerde bulunur. İkinci en sık görülen bölge inen kolon ve onu takiben kolonun diğer kısımlarında divertiküller görülebilir.

Gerçek divertiküller daha sık olarak kalın bağırsağın başlangıç yeri olan çekum bölgesinde görülür.

Divertikülün Toplumda Görülme Oranı

Yalancı divertikülün toplumda görülme ora-nı orta ve ileri yaştaki bireylerde artmaktadır. Yaş arttıkça divertikül gelişme oranı da artar.

• 30 - 40 yaş grubundaki bireylerin %10’unda divertiküler hastalık varken, bu oran;
• 50 - 60 yaş arasındaki grupta %20-35’lere çıkar.
• 70 yaş grubunda ise bu oran % 40 ve üzerindedir.

Divertikülozis Belirti Ve Bulguları Nelerdir?

Divertikülozis çok değişik bulgularla karşımıza çıkabilir. Çoğu hastada hiçbir bulgu ve belirti vermez. Ender olarak;

Bu semptomlar hastaların küçük bir yüzdesinde meydana gelir ve başka kalın bağırsak hastalıklarında da görülebilir. Bazen irritabl bağırsak sendromundan (İBS - Huzursuz Bağırsak Sendromundan) ayırıcı tanısının yapılması güç olur. Dikkatli bir inceleme gerekir.

Divertikülit Nedir? Belirti ve Bulguları Nelerdir?

Divertikül keselerinin iltihabı sonucu meydana gelen tabloya divertikülit (divertikül enfeksiyonu) denir. Divertiküler hastalığı olanların yaklaşık % 10-20 kadarında divertikülit gelişir. Divertikülün ağzı dışkı tarafından tıkanır. Bu kese içinde gıda artıkları veya dışkının birikmesi sonucu enfeksiyon ve inflamasyon başlar. Zaman içinde divertikül yırtılabilir. Böylelikle kesecikler içindeki iltihap karın içine yayılır. Bu o bölgede lokalize bir enfeksiyona neden olur. Karın ağrısı, üşüme, titreme, ateş ve bağırsak alışkanlıklarında değişiklik meydana gelir. Eğer bu iltihap karın içinde sınırlandırılamazsa tüm karın içine yayılır, apse gelişebilir veya iltihap diğer organlara yayılabilir. Keseciklerin iltihaplanması bağırsak duvarında delinmeye kadar ilerleyebilir.

Divertikül keselerinin iltihabı sonucu meydana gelen tabloya divertikülit (divertikül enfeksiyonu) denir. Bu tablo kendini enfeksiyon bulguları ile belli eder. Üşüme, titreme, ateş, ağrı ön plandadır. Bulantı ve kusma sıklıkla bu bulgulara eşlik eder. Buna bağırsak alışkanlıklarında değişme de eklenebilir. Daha şiddetli belirtiler perforasyon, apse oluşumu ve fistül gelişimi gibi ciddi komplikasyonlarla ilişkilidir.

Divertiküler Hastalığın Komplikasyonları

Divertiküloz Komplikasyonları

Divertiküler hastalığının seyri sırasında bir çok komplikasyon gelişebilir. Bunlar detaylı şekilde sonraki bölümlerde anlatılacaktır.

Kısaca divertiküllerin iltihaplanması ile divertikülit hastalığı oluşabileceği gibi bazı hastalarda divertiküllerde iltihaplanma olmadan kanama gelişebilir.

Divertikül

Divertiküler hastalık seyri sırasında oluşabilecek komplikasyonlar aşağıda listelenmiştir.

• Divertikülit - Karın ağrısı (Apse - Fistül - Perforasyon Olmadan)
• Divertikülit - Apse - Fistül Gelişimi
• Divertikülit - Perforasyon Gelişimi
• Divertikülit - Tekrarlayan Ataklar Sonrası Darlık Gelişimi
• Kanama - Divertikülozise Bağlı Gelişir (Divertikülit Olmadan)

Divertikülit - Karın Ağrısı (Apse - Fistül - Perforasyon Olmadan)

Bu keseciklerin (divertiküllerin) enfeksiyonuna (iltihaplanmasına) Divertikülit denir. Divertiküler hastalığı olanların yaklaşık %10 - 20 kadarında Divertikülit gelişir. Divertikülün ağzı dışkı tarafından tıkanır. Bu kese içinde gıda artıkları veya dışkının birikmesi sonucu enfeksiyon ve inflamasyon başlar. Zaman içinde divertikül yırtılabilir.

Böylelikle kesecikler içindeki iltihap karın içine yayılır. Bu o bölgede lokalize bir infeksiyona (enfeksiyona) neden olur. Karın ağrısı, üşüme, titreme, ateş ve bağırsak alışkanlıklarında değişiklik meydana gelir. Eğer bu iltihap karın içinde sınırlandırılamazsa tüm karın içine yayılır, apse gelişebilir veya iltihap diğer organlara yayılabilir. Keseciklerin iltihaplanması bağırsak duvarında delinmeye kadar ilerleyebilir.

Divertikülit - Apse - Fistül Gelişimi

Oluşan iltihabi durum daha da ilerlerse kalın bağırsağın etrafında veya karın zarı içinde iltihabi (cerahat - püy) birikintilerine ve apse oluşumuna neden olabilir. Oluşan bu apse dokuda şişliklere neden olur. Bu daha da ilerleyerek bağırsak ile diğer içi boş organlar arasında normalde olmayan bağlantılara neden olabilir. (Ör: kalın bağırsak ve idrar torbası arasında bağlantı gelişebilir veya kalın bağırsak ile rahim arasında olabilir.) Diğer bir ifade ile apse diğer bir organ içine boşalırsa anormal bir kanal meydana gelir. Buna fistül denir. Fistül iki organ arasındaki anormal bağlantıdır. Enfeksiyon sırasında birbiriyle temas içinde olan dokular birbirine yapışabilir. Eğer dokular bu şekilde iyileşirse fistül meydana gelir.

Divertikülit - Perforasyon Gelişimi

Oluşan iltihabi durum daha da ilerlerse kolonda apse oluşumuna neden olabilir. Oluşan bu apse dokuda şişliklere neden olarak delinmelere neden olur. Cerahat dışarı çıkar. Bu durumda apse karın içine yayılabilir. Eğer apse küçükse antibiyotikle tedavi edilebilir ancak apse büyükse cerrahi tedavi gerekir.

Divertikülit - Tekrarlayan Ataklar Sonrası Darlık Gelişimi

Bağırsak (barsak) duvarında gelişen enfeksiyonlar bağırsak duvarında kalınlaşmaya neden olur. Tekrarlayan enfeksiyonlar bir süre sonra bağırsak tıkanıklığı ve hastanın dışkılama sorunlarına yol açabilir. Başlangıçta dışkılama alışkanlığında değişiklikler gözlenirken bir süre sonra bağırsak tıkanıklığı gelişebilir. Hasta tuvalete çıkmakta zorlanır. Bu tip durumlarda acil ameliyat gereklidir. Ancak kısmi tıkanıklık (Obstrüksiyon) durumlarında acil ameliyat gerekmeyebilir. Hastanın şikayetlerinin derecesine göre tedavi planı yapılır.

Kanama - Divertikülozise Bağlı Gelişir (Divertikülit Olmadan)

Divertikül kesecikleri, bağırsak duvarını besleyen damarlara komşudur. Bu nedenle aniden ciddi kanamalar olabilir. Hastanın daha önce hiçbir bulgusu yokken, aniden başlayan, makattan taze, parlak, kırmızı kan gelmesi, divertiküler kanamayı düşündürebilir.

Ani ve fazla miktardaki kanama hastanın bayılmasına ve şoka girmesine neden olabilir. Acil olarak hastaneye yatırılmalıdır. Kanama gelişimi divertikülllerin iltihaplanması (divertikülit) olmadan meydana gelir. Bu nedenle hastanın daha önce herhangi bir karın bulgu ve belirtisi olmayabilir.

Divertiküler Hastalık Tanısı Nasıl Konur?

Doktorun hastasıyla konuşması, muayene etmesi en önemli basamaktır. Bulgular, ağrı, ağrının nerede olduğu, bağırsak alışkanlıkları, bu tip problemlerin eskiden beri olup olmadığı ve diyet hakkında bilgi sahibi olunması gerekir. Bunu muayene takip eder. Muayeneye ek olarak bazı tanı yöntemlerinden yararlanılır.

Baryumlu Lavman - Çift kontrastlı Bağırsak Filmi - Renkli Bağırsak Filmi

Renkli film çekilerek kalın bağırsağın içinin görüntülenmesi yapılarak çekilen kalın bağırsak filmleri tanıda yardımcı olur. Hastanın belirti ve bulguları karın zarı iltihaplanmasını düşündürüyorsa (divertikülit bulguları varsa), kısaca hastanın ateşi, sol karın ağrısı varsa bu tetkik yapılmamalıdır.

Çift Kontrastlı Bağırsak Filmi

Sigmoidoskopi veya Kolonoskopi

Kalın bağırsak içinin bir cihaz yardımı ile incelenmesidir. Hastanın belirti ve bulguları karın zarı iltihaplanmasını düşündürüyorsa (divertikülit bulguları varsa), kısaca hastanın ateşi, sol karın ağrısı varsa bu tetkik yapılmamalıdır.

Kolonoskopi

Bilgisayarlı Tomografi

Özel olarak geliştirilmiş, vücudun radyolojik olarak kesitler halinde görüntülenmesidir. Acil durumlarda yapılması gereken en değerli tanı aracıdır. Hastanın belirti ve bulguları karın zarı iltihaplanmasını, apse gelişimini veya delinme varlığını düşündürüyorsa bilgisayarlı tomografi çok yararlı bilgiler verir. Hastalıklı bağırsak bölümü ve hastalığın derecesi hakkında bilgi alınabilir.

Divertikül Tomografi Görüntüsü

Divertiküler Hastalık Nasıl Tedavi Edilir?

Herhangi bir komplikasyon yapmamış yani iltihaplanma olmamış (divertikülit gelişmemiş) veya kanama sorununa neden olmamış divertiküler hastalık için tedaviye gerek yoktur. Bu durumda sadece koruyucu önlemler alınması gerekir.

Fakat divertiküler hastalığa bağlı gelişen iltihabi bir durum olan divertikülitin tedavisi ile divertiküler hastalığa bağlı gelişen kanama durumlarında tedavi gereklidir. Bu durumlarda gelişen hastalığın şiddetine ve tipine göre tedavi planı değişmektedir.

Divertiküler Hastalığın Koruyucu Tedavisi

Divertiküler hastalığı olanlarda hastalığın ilerlemesi, iltihabi sorunların ve kanamanın gelişmemesi için bazı önlemler gerekir.

• Tüketilen lifli gıda (posalı gıda) oranı arttırılmalı
• Bol su tüketilmeli
• Az az ve sık sık sağlıklı besin maddeleri tüketilmeli
• Düzenli spor yapılmalı
• Kabızlık önlenmeli
• Karın ağrıları için sıcak uygulama yapılmalı (iltihabi durumlarda yapılmamalıdır.)
• Bağırsak (barsak) spazmlarını önlemek için ilaç kullanılmalıdır.

Hafif ve orta şiddette divertikülozis ve divertiküler hastalığın tedavisi için; Diyetteki posalı (lifli) besinleri arttırmak kalın bağırsak içindeki basıncı azaltır ve komplikasyonların gelişmesini önler. Bu nedenle ileride anlatılacak olan beslenme (diyet) alışkanlıklarına uyulması gerekir.

Yukarıda anlatılan koruyucu tedavi divertikülit veya divertiküller kanama durumunlarında yapılmamalıdır. Divertikülit veya kanama belirti ve bulguları varsa mutlaka bir doktor görüşü alınmalıdır.

Divertikülit Tedavisi

Divertiküllerin iltihaplanması durumuna divertikülit denir. Erken ve doğru tedavi çok önemlidir. Tanı ve tedavide gecikme hayatı tehdit eden sorunlara neden olabilir. Hafif divertikülit vakaları hastaneye yatırılmadan tedavi edilebilir. Ancak bu, hekim tarafından verilmesi gereken bir karardır. Doktor muayene ettikten sonra eğer hastanın ağızdan beslenmesine izin verirse bu erken dönemde lifli gıdalar (posalı) tüketilmemesi gerekir. Yumuşak lifsiz gıdalar tüketilmelidir. Buna ek olarak doktor uygun görürse damardan serum ile beslenme gerekebilir.

Tedavide genellikle iltihabi durumu tedavi için antibiyotikler verilir. İltihabın ciddiyetine göre yatarak tedavi ve damardan antibiyotik kullanımı da gerekebilir. Ciddi kabızlık varsa dışkı yumuşatıcılarından yararlanılır. Hastanın ağrısının kesilmesi ve spazmın giderilmesi önemlidir. Bu tedavi sırasında iltihabın gerileyip gerilemediğinin takibi çok önemlidir. Uygulanan tedavi ile hastanın bulguları düzelmiyorsa, karın ağrısı artıyor ve ateşi yükseliyorsa acil müdahale gerekebilir. Bu nedenle hasta yakından takip edilmelidir.

Ani Gelişen (Akut) Şiddetli Divertikülit Tedavisi

Divertikülitin seyri sırasında yukarıda anlatılan tedaviye karşın bazı hastaların genel durumu bozulabilir ve tablo kötüleşebilir. Bu durum hayatı tehdit edebilir. Hastanın acil olarak hastaneye yatırılması gerekir. Ağızdan beslenme kesilmeli, damardan beslenme ve antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Bütün bunlara karşın iltihabın ilerlemesi ve bağırsağın delinmesi, tedaviye cevap vermeyen apse gelişimi, bağırsak ile başka bir organ arasında kanal (fistül) oluşumu ve bağırsak tıkanıklığı durumlarında ise acil ameliyat gerekebilir. Ameliyatta bağırsağın durumu ve karın içi bulgularına göre plan yapılır.

Tekrarlayan (Kronik – Müzmin) Divertikülit Tedavisi

Bazı hastalarda birden fazla divertikülit atağı gelişebilir. Bu atakların oluşmaması için beslenme ve yukarıda anlatılan koruyucu tedavi önlemlerine uyulması gerekir. Uzun süredir hastaları rahatsız eden durumlarda doktorunuz ameliyat ile hastalıklı bağırsağın alınmasını önerebilir. Tedaviye karşın hastaların şikayetleri devam ediyorsa, sık sık iltihabi ataklar geçiriyorsa, dışkılama sorunları giderek kötüleşiyorsa ameliyat gerekebilir.

Divertiküler Hastalıkta Kanama Tedavisi

Kanama gelişimi divertikülllerin iltihaplanması (divertikülit) olmadan meydana gelir. Bu nedenle hastanın daha önce herhangi bir karın bulgu ve belirtisi olmayabilir.

Divertiküler kanaması olan hastalar, acil olarak hastaneye yatırılır. Kısa zamanda kolonoskopi yapılarak kanama nedeni aydınlatılmalıdır. Bazen başka bir hastalık ile karışabilir. Kanamanın şiddetine göre damar filmi (anjiografi) çekilmesi gerekebilir. Kanama yeri bulunan hastalarda özel bir ilaç verilerek kanama durdurulmaya çalışılır. Sıklıkla divertiküler hastalığa bağlı gelişen kanamalar destek tedavisi ile kontrol altına alınabilir. Ender olarak divertiküler hastalığa bağlı gelişen kanamalar çok ciddi olabilir ve kan kaybına bağlı hayati tehlike oluşabilir. Bazen kanamayı kontrol etmek için acil ameliyat gerekebilir. Ameliyat ile tedaviyi gerektiren diğer bir durum ise hastanın divertiküler hastalığa bağlı tekrarlayan kanamalarının olmasıdır.

Divertiküler Hastalıkta Cerrahi Tedavi

Divertikülit atağının veya divertiküler kanamanın şiddetine göre yapılacak ameliyat şekli farklıdır. Aşağıda yapılabilecek ameliyatlar kısaca özetlenmiştir.

• Sık sık divertikülit atağı geçirenlerde, hastalığa bağlı komplikasyon gelişenlerde, diyet ve ilaç ile kontrol altına alınamayan vakalarda, hasta olan kalın bağırsak (barsak) bölümünün çıkarılması gerekir. Genellikle kalın bağırsağın hasta olan bölümü çıkarılarak, bağırsak devamlılığı geride kalan bağırsak uçlarının birbirine birleştirilmesi (anastomoz) ile sağlanır. Ameliyat sonrası hasta eskiden olduğu gibi normal yolla dışkılamasını sürdürebilir.
• Bazı durumlarda ise ameliyatı yapan doktor, kalın bağırsağın durumunu ve karın içindeki bulguları dikkate alarak hasta olan kalın bağırsak bölümünü çıkartıp bağırsak (barsak) devamlılığını anastomoz ile sağladıktan sonra dikiş hattından olabilecek sızıntıları engellemek için ince bağırsağı geçici olarak karın duvarına ağızlaştırabilir. Buna koruyucu ileostomi (koruyucu stoma) denir. Hastanın ameliyat sonrası iyileşme sürecinde herhangi ek bir sorun gelişmezse ortalama 3-6 ay gibi bir sürede bu dışarı ağızlaştırılan bağırsak ameliyatla kapatılır ve hasta eskiden olduğu gibi normal yolla dışkılamasını yapabilir.

• Divertikülite bağlı bağırsak delinmesi, karın içi iltihabın ilerlemesi ve karın zarı iltihabı (peritonit gelişmesi) gelişmesi, apse oluşumu, komşu organların etkilenmesi durumlarında ameliyatın acil olarak yapılması gerekebilir. Acil ameliyatta doktorunuz hastalıklı bağırsak bölümünü çıkarttıktan sonra bağırsak devamlılığını sağlayamayabilir. Bu durumda kalın bağırsağı karın cildi ile ağızlaştırır, buna kolostomi denir. Kolostomisi olan hastaların bağırsak kontrolü olmaz. Karın cildine yapıştırılan özel bir torba ile bağırsak içerikleri (dışkı) toplanır. İlk ameliyattan ortalama 6-8 ay sonra ikinci bir ameliyat ile dışarı alınan kalın bağırsak tekrar eski haline getirilebilir. Bağırsak devamlılığının sağlanması ile hasta dışkılama kontrolünü tekrar kazanır. Buna bağlı olarak risk ve tedavinin yan etkileri, doktorla konuşulmalıdır.

  

• Divertiküler kanaması olan olgularda eğer kanama, ilaç tedavisi ile durdurulamaz ve hastanın hayati tehlikesi varsa acil olarak ameliyat gerekebilir. Bu durumda kanamanın yeri belli ise sadece o kalın bağırsak bölümü çıkarılır. Fakat bazen kanamanın yeri bulunamayabilir bu durumda tüm kalın bağırsağın çıkarılması gerekebilir.

Ameliyat sonrası hastanın bir süre yoğun bakımda yatması ve yakın takibi gerekebilir. Ameliyat döneminde ağızdan gıda almak bir süre engellenir. Bu dönemde serum ve antibiyotik desteği gerekebilir. Hastanın durumuna göre ortalama bir kelimesini kaldıralım 3-5 gün içinde yemek yemeğe başlanabilir. Tam bir iyileşme ve normal bağırsak fonksiyonlarının geri dönmesi 4-6 hafta gibi bir süre alabilir.

Divertiküler Hastalıktan Korunmak için Ne Yapılabilir?

Burada hastalık gelişmemesi için tüketilmesi gereken gıdalardan bahsedilecektir.

Toplumumuzdaki yeme alışkanlıklarımız daha çok yüksek posalı (lifli) gıda tüketimi şeklindedir. Bu nedenle ülkemizde divertiküler hastalık nadir olarak görülür.

Divertikülozisten korunmak için yüksek lifli (posalı) gıda tüketilmesi gerekir. Günlük yüksek posalı (lifli - selülozdan zengin) besin ve sıvı alımı (8-10 büyük su bardağı) hastalıktan korunmak için çoğu zaman yeterlidir.

Divertikülit meydana geldiğinde beslenme şekli yukarıdakinin aksine posadan fakir (lifsiz) gıdaların tüketimi şeklinde olmalıdır. Hastalık döneminde bağırsakların dinlenmeye alınması için posadan fakir besin maddeleri tüketilmelidir. Bu nedenle hastalık sırasında hangi besin maddelerini tüketeceğinizi doktorunuza sorunuz.

Divertiküller hastalıktan korunmak için posalı (lifli) gıda maddeleri tüketilmelidir. Kısaca yüksek posalı diyetten (lifli beslenme ögelerinden) bahsedecek olursak; Sebze ve meyvelerin sindirilemeyen kısmına posa (lif, fiber) denir. Posalı gıda su tutar ve bu yolla dışkı yumuşar. Dışkının kalın bağırsak içersinde ilerlemesi kolaylaşır. İki tür posa vardır;

1. Çözünebilen Posalar (Lifli Ürünler)

   Suda jelatinöz bir hal alırlar. Dışkının yumuşaklığını ve düzenini sağlarlar. Bunun için iyi kaynaklar; kurubaklagiller, arpa, yulaf, fasülye, bezelye, birçok meyve türü ve psyllium (lifin özünü) içeren ürünlerdir.

   

2. Çözünmeyen Posalar (Lifli Ürünler)

   Çözünmedikleri için kalın bağırsağı hızlı ve hiç bozulmadan terk ederler. Bu sayede dışkının şekli ve düzeni sağlanır. Bunun için iyi kaynaklar; kepekli ürünler ve birçok sebze türü sayılabilir. (tahıl ürünleri, buğday kepeği, çavdar)

Yüksek posa (lif) ürünü içeren gıdalar ve posalı ticari ürünlerin diyete eklenmesi ile düzenli bağırsak alışkanlığı sağlanabilir. Yumuşak olan dışkının kalın bağırsak içinde ilerlemesi için daha az kasılma gerekir. Bu da divertikül oluşumunu engeller.

Ayrıca yemeğin düzenli aralıklarla yenilmesi ve düzenli egzersiz yapılmasının faydalı olduğu gösterilmiştir. Bütün bunlara ek olarak dışkılama hissi geldiği zaman ertelemeden, dışkılamanın yapılması gerekir. Erteleme sırasında bağırsak içindeki basınç daha da artmaktadır.

Kabuklu Yemişler Divertikülit Atağına Neden Olur Mu?

Yapılan çalışmalarda böyle bir bilgi yoktur. Bu nedenle hastalar bu tip kabuklu yemişleri tüketebilirler. Fakat bazı hastalar kabuklu yemişler ile divertikülit ataklarının geliştiğini söylerler. Bu kişilerin kendi vücutlarını dinleyip kabuklu yemiş tüketmemesi önerilebilir.

Divertiküler Hastalık Hakkında Hatırlanması Gerekenler

• Bağırsak duvarında dışarıya doğru olan keseciklere divertikül denir.
• Genellikle divertiküller belirti vermez.
• Genellikle düşük lifli beslenmenin sebep olduğu kabızlık sonucu oluşan ıkınmalar divertiküllere neden olur.
• Divertikülozu olan hastalar genellikle zengin lifli besinlerle beslenmeli ve bol su tüketmelidir.
• Divertiküller hastalığın seyri sırasında keseciklerin iltihaplanması yani divertikülit hastalığı olabileceği gibi divertiküllerden kanamada gelişebilir.
• Divertiküller enfekte olduğu zaman (divertikülit) genelde karın sol alt kısımda ağrıya ve ateş yükselmesine neden olur.
• Divertiküller kanama durumunda herhangi bir karın ağrısı olmayabilir.
• Her iki durumun tedavisi için acil müdahale gerekir. Herhangi bir belirtide zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.